Στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής Δυναστείας το βυζαντινό κράτος αρχίζει να παρακμάζει. Οι λαθεμένες ενέργειες των τελευταίων αυτοκρατόρων της δυναστείας αυτής οδήγησαν σε ταπεινωτικές συνθήκες παραχώρησης προνομίων σε ξένους, σε εξάρτηση από τις ναυτικές πόλεις της Ιταλίας και σε αδυναμία αντιμετώπισης των νέων εχθρών.
Πηγή: Γιάννης Σουδίας
H Βαραγγική Φρουρά στο Χρονικό του Ι. Σκυλίτζη
***************************************************************
Οι Σελτζούκοι Τούρκοι από την Ανατολή και οι Νορμανδοί από το τη Δύση απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική Εκκλησία χωρίζονται οριστικά το 1054. Ο Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός, με τη βοήθεια των Βενετών, απομακρύνει τους Νορμανδούς. Οι Βενετοί αποκτούν κι άλλα εμπορικά προνόμια για τη βοήθεια που προσέφεραν.
_Πηγή: Γιάννης Σουδίας
Ρωμανός Δ΄, ο Διογένης
Αλπ Αρσλάν
Μάχη Ματζικέρτ (1071 μ.Χ.)
Ο Ρωμανός Δ΄ αιχμάλωτος του Αλπ Αρσλάν
Σελτζούκοι πολεμιστές
Αλέξιος Α΄, ο Κομνηνός
Νορμανδοί ιππότες - 11ος αιώνας
Νορμανδοί πολεμιστές
_***************************************************************
Σταυροφορίες ονομάστηκαν οι εκστρατείες των χριστιανικών εθνών της Δύσης, που πραγματοποιήθηκαν από το τέλος του 11ου μέχρι το τέλος του 13ου μ.Χ. αιώνα, για την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων. Ο αρχικός αυτός σκοπός μετατράπηκε με τον καιρό σε ένα απλό πρόσχημα για την οικονομική και θρησκευτική κατάκτηση της Ανατολής. Οι εκστρατείες αυτές ονομάστηκαν Σταυροφορίες, γιατί όλοι οι πολεμιστές έφεραν το σημείο του σταυρού στο στήθος ή στον ώμο τους ή στα όπλα και στις ασπίδες.
Άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους
Τα έθνη της Δύσης έβλεπαν με λύπη την καταπάτηση των Αγίων Τόπων από τους μουσουλμάνους Σελτζούκους το 1078, οι οποίοι μάλιστα απαγόρευαν την είσοδο των προσκυνητών σ` αυτούς, όπως νωρίτερα οι Άραβες. Οι προσκυνητές επιστρέφοντας εξιστορούσαν τους κινδύνους και τις ταλαιπωρίες που υπέφεραν και έτσι ερέθισαν το θρησκευτικό ζήλο της χριστιανικής Ευρώπης, η οποία σύσσωμη ξεσηκώθηκε για την απελευθέρωση του τάφου του Χριστού από τα χέρια των απίστων.
Ένας από αυτούς τους προσκυνητές ήταν και ο Πέτρος ο Ερημίτης, ο οποίος διηγήθηκε στον πάπα Ουρβανό Β΄ την άθλια κατάσταση των χριστιανών της Ανατολής και του παρέδωσε, όπως λέγεται, αίτηση του πατριάρχη των Ιεροσολύμων, με την οποία αυτός ζητούσε επίμονα τη βοήθεια των χριστιανών της Δύσης για την ανακούφιση των αδερφών τους, που έπασχαν.
Η Δ' Σταυροφορία είχε στόχο την κατάληψη της Ιερουσαλήμ μέσω μιας εισβολής στην Αίγυπτο, αλλά παρέκκλινε από το στόχο της και οι Σταυροφόροι κατέλαβαν τελικά την Κωνσταντινούπολη (1204), καταλύοντας τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ιδρύοντας τη Λατινική Αυτοκρατορία.
_***************************************************************
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους (1204) δημιουργήθηκαν από βυζαντινούς άρχοντες τέσσερα μικρά ελληνικά κράτη, με σκοπό να απελευθερώσουν τη σκλαβωμένη πρωτεύουσα.
  • Αυτοκρατορία της Νίκαιας
  • Αυτοκρατορία Τραπεζούντας
  • Δεσποτάτο Ηπείρου
  • Δεσποτάτο Μιστρά
Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση του 1204
Νίκαια
Πύλη Κωνσταντινούπολης
Τραπεζούντα
Ακρόπολη πόλης
Άρτα
Κάστρο της πόλης
Μιστράς
Αγία Σοφία & παλάτια δεσποτών
Ο αυτοκρατορικός αετός
Οικόσημο Λασκαρέων
Οικόσημο Μεγάλων Κομνηνών
Οικόσημο Παλαιολόγων
Οικόσημο Παλαιολόγων
***************************************************************
Η Κωνσταντινούπολη απελευθερώνεται το 1261 από τον Μιχαήλ Η΄ τον Παλαιολόγο, που ήταν αυτοκράτορας της Νίκαιας, και ξαναγίνεται πρωτεύουσα του βυζαντινού κράτους. Τώρα όμως αντιμετωπίζει πολλά εσωτερικά προβλήματα και απειλείται από περισσότερους εχθρούς.
Μιχαήλ Η΄ ο Παλαιολόγος
Μερικά από τα αντικείμενα που λεηλατήθηκαν κατά τη διάρκεια της κατάκτησης της Πόλης από τους Φράγκους
***************************************************************
Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την οποία διατηρεί ακόμη και στα χρόνια της παρακμής.
Ναός Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη