Οι φίλοι μας, οι φίλες μας

Στόχοι

Σε αυτή την ενότητα:

Γράφουμε επιστολές και προσκλήσεις σε φίλους.
Περιγράφουμε δραστηριότητες με φίλους.
Αναγνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε σωστά τις αποτελεσματικές και τελικές προτάσεις.
Αλλάζουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο και τον πλάγιο σε ευθύ.

Βίντεο για τη μαστίχα που παράγεται στη Χίο από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
και την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου
Επιμέλεια, κείμενα: Βάσω Κριτάκη

Τελικές προτάσεις - Βουλητικές προτάσεις

Τελικές λέγονται οι εξαρτημένες (δευτερεύουσες) προτάσεις που φανερώνουν το σκοπό μιας ενέργειας.
Παράδειγμα
Έφυγε γρήγορα για να προλάβει το πλοίο.

Οι τελικές προτάσεις εισάγονται με τους συνδέσμους: να, για να.

Υπάρχουν προτάσεις που αρχίζουν με το "να" και δεν είναι τελικές αλλά βουλητικές.
Για να καταλάβουμε αν μια πρόταση που αρχίζει με το "να" είναι τελική ή όχι,
δοκιμάζουμε στη θέση του "να" αν μπορούμε να βάλουμε το "για να".
Παράδειγμα
Βγήκε έξω να πάρει αέρα. - Βγήκε έξω για να πάρει αέρα. (τελική)
Θέλω να φάω κάτι. (βουλητική)

Οι βουλητικές προτάσεις είναι αντικείμενα ρημάτων.
Παράδειγμα
Θέλω να φάω κάτι.
Ρήμα: θέλω - Αντικείμενο: (τι θέλω;) να φάω κάτι.

Ιστορίες με φίλους

Ευθύς και πλάγιος λόγος

Ευθύς ονομάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου μεταδίδονται αυτούσια, δηλαδή όπως ακριβώς τα είπε. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του ομιλητή μπαίνουν σε εισαγωγικά («») και πριν από αυτά ή ανάμεσα από αυτά μπαίνει κάποιο λεκτικό ή ερωτηματικό ρήμα ή κάποια φράση με παρόμοια σημασία.

«Πού πήγες;» τον ρώτησε.
Κι εκείνος απάντησε: «Πήγα στο σπίτι του Κώστα».

Πλάγιος ονομάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου μεταδίδονται έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα λέει το πρόσωπο που μιλάει, αλλά αλλαγμένα στη μορφή. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του ομιλητή δεν μπαίνουν εισαγωγικά («»).

Τον ρώτησε πού πήγε μετά το σχολείο.
Κι εκείνος του απάντησε ότι πήγε στο σπίτι του Κώστα.

Είδη προτάσεων

Διαβάστε για τα είδη των προτάσεων

ως προς τη σχέση τους με τις άλλες
ως προς το περιεχόμενο
ως προς τη δομή
ως προς την ποιότητα

Ευθύς και πλάγιος λόγος - Είδη προτάσεων - ασκήσεις

Αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών

Χρησιμοποιούμε προσωπικές αντωνυμίες όταν θέλουμε να μιλήσουμε για τα τρία πρόσωπα που είναι δυνατόν να μας απασχολούν σε μια συζήτηση, δηλαδή για εμένα (πρώτο πρόσωπο), για εσένα (δεύτερο πρόσωπο) ή για κάποιον άλλο (τρίτο πρόσωπο).

Δυνατοί τύποι

Αδύνατοι τύποι

Αντωνυμίες από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση

Αντωνυμίες Α΄ μέρος

Αντωνυμίες Β΄ μέρος

Μαντινάδες

Μαντινάδα: είδος δημοτικού, δεκαπεντασύλλαβου, και συνήθως ομοιοκατάληκτου, δίστιχου που τραγουδιέται κυρίως στην Kρήτη.

Για ένα Κρητικό, μαντινάδα είναι κάτι παραπάνω από τον παραπάνω ορισμό, κάτι παραπάνω από μερικές αράδες λέξεις γραμμένες σε ένα κομάτι χαρτί. Είναι τρόπος έκφρασης, είναι ιδέα, είναι τρόπος ζωής. Με μαντινάδα εκφράζει ο Κρητικός την αγάπη, τον έρωτα, τον πόνο, τον χωρισμό, τη μοναξιά και κάθε συναίσθημα που πηγάζει από την ευαίσθητη κρητική ψυχή…

Χαίρομαι που είμαι Κρητικός
και όπου σταθώ το λέω
με μαντινάδες χαίρομαι
με μαντινάδες κλαίω.

Τις μαντινάδες έρχεται να πλαισιώσει η κρητική μουσική. Ο λυράρης, ο λαουτιέρης, ο μαντολινιέρης πλέκουν τα δάχτυλά τους ανάμεσα στις χορδές κι ο νους ταξιδεύει. Ταξιδεύει σε μονοπάτια και σε τόπους που μόνο η κρητική μας μουσική μπορεί να τον οδηγήσει.

http://www.mantinada.gr/

Ομώνυμα - Παρώνυμα - Οικογένειες λέξεων

Ομώνυμα: οι λέξεις που ακούγονται το ίδιο, αλλά διαφέρουν στη σημασία.

Παρώνυμα: οι λέξεις που μοιάζουν κάπως όταν τις ακούμε, αλλά διαφέρουν στη σημασία.

Οικογένειες λέξεων: Όλες οι λέξεις οι οποίες σχετίζονται μεταξύ τους επειδή προέρχονται από την ίδια απλή λέξη, αποτελούν μια οικογένεια.

Οι λέξεις αυτές που ανήκουν στην ίδια οικογένεια ονομάζονται συγγενικές. π.χ. ξένος, ξενοδοχείο, ξενόφερτος, ξενόγλωσσος, φιλοξενία, φιλόξενος, ξενώνας κτλ. Όλες οι παραπάνω λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια, είναι συγγενικές με τη λέξη "ξένος".